„Nie ma wolnej Polski bez wolnej Ukrainy” – minęło już blisko sto lat od dnia, w którym słowa te wypowiedział marszałek Józef Piłsudski podczas spotkania z Semenem Petlurą, wówczas liderem Ukraińskiej Republiki Ludowej. O przenikliwości Piłsudskiego jako polityka i stratega niech świadczy fakt, iż mimo upływu wspomnianego okresu czasu słowa te nie straciły nic ze swojej aktualności.
Na początku XXI wieku niepodległa Polska i niezależna Ukraina stoją u progu wielkich wyzwań w sferze bezpieczeństwa. Ponownie niezwykle dużo zależy od podejmowania wspólnych, dalekowzrocznych działań w tym obszarze, niemal w każdym z jego wymiarów: polityczno-wojskowym, gospodarczym, informacyjnym czy energetycznym.
Wydaje się, że w obu krajach zbyt mało uwagi poświęca się długofalowemu myśleniu o współpracy polsko-ukraińskiej. Opinia publiczna „przypomina” sobie o jednym z najbliższych (nie tylko geograficznie przecież, ale także mentalnie i kulturowo) sąsiadów głównie przy okazji dramatycznych wydarzeń lub w związku z różnymi rocznicami wspólnej, nierzadko trudnej i tragicznej historii. Nawet wówczas dyskusja skupia się jedynie wokół niewielkiego wycinka relacji, zupełnie pomijając szerszy kontekst stosunków polsko-ukraińskich. Z kolei refleksja dotycząca płaszczyzny strategicznej pozostaje praktycznie nieobecna.
W ramach Fundacji Centrum Badań Polska-Ukraina, we współpracy z naszymi partnerami z Polski i Ukrainy postanowiliśmy rozwijać wysiłki ukierunkowane na zmianę tego stanu rzeczy. Podjęliśmy się, w gronie ekspertów z obu krajów, periodycznego opracowywania rekomendacji dla rządów obu państw, dotyczących aktualnych problemów wzajemnych relacji, a także organizacji regularnych spotkań pod nazwą „Polsko-Ukraińskiego Forum Strategicznego” poświęconych poszczególnym sektorom stosunków Polski i Ukrainy, wierząc, że działania te pomogą w rozwijaniu współpracy na linii Kijów-Warszawa.