Portal polsko-ukraiński Portal Polsko-Ukraiński jest portalem internetowym o charakterze analityczno-informacyjnym
Related Articles
Podczas tegorocznego Forum Ekonomicznego w Krynicy szczególne miejsce zajęła tematyka współpracy regionalnej, zarówno w ramach Grupy Wyszehradzkiej jak i w wymiarach uzupełnionych o inne kraje regionu Europy Środkowo-Wschodniej.
Jednym z najważniejszym wydarzeń podczas obrad była konferencja prasowa z udziałem premierów krajów Grupy Wyszehradzkiej oraz Ukrainy, a następnie panel dyskusyjny z ich udziałem poświęcony aktualnym wyzwaniom dla Europy Środkowo-Wschodniej.
Podczas swojego wystąpienia po spotkaniu z premierami Czech, Słowacji, Węgier i Ukrainy premier Beata Szydło ogłosiła, że kraje V4 mają receptę na kryzys, z jakim ma do czynienia UE. Zdaniem szefowej polskiego rządu koniecznym jest uświadomienie sobie wniosków, jakie płyną z Brexitu, czyli decyzji Wielkiej Brytanii o wyjściu z UE: przede wszystkim większą uwagę należy przywiązywać do tego, co mają do powiedzenia poszczególne kraje i ich społeczeństwa. Z kolei struktury UE powinny zdaniem Beaty Szydło większą uwagę przywiązywać do realizacji zapisów traktatowych, a mniej wtrącać się w politykę poszczególnych państw. Do rozwiązania pozostają także kwestie związane z kryzysem migracyjnym: kraje V4 zdecydowanie sprzeciwiają się odgórnemu narzucaniu im polityk migracyjnych przez Brukselę wychodząc z założenia, że każde z państw powinno mieć możliwość wyboru formy pomocy, jakiej chcą udzielać uchodźcom. W ocenie polskiej premier brak reform i podjęcia działań na rzecz zmian spowoduje pogarszanie się stanu rzeczy.
W podobnym tonie wypowiedział się także Wiktor Orban (który notabene otrzymał wyróżnienie w postaci nagrody „Człowieka Roku”), który stwierdził, że jest zwolennikiem idei „Europy Ojczyzn”, bez dalszej rozbudowy oderwanej od rzeczywistości brukselskiej biurokracji. Również zdaniem premiera Słowacji, Roberta Fico brak działań przyniesie jedynie kolejne referenda w sprawie wyjścia z UE, analogiczne do tego, które odbyło się w czerwcu br. w Wielkiej Brytanii – z podobnymi zresztą rezultatami.
Osobna uwaga została poświęcona Ukrainie. Zdaniem Beaty Szydło państwa Grupy Wyszehradzkiej chcą nadal wspierać Ukrainę, zarówno w sferze bezpieczeństwa jak i w innych kwestiach, m.in. dotyczących wsparcia reform i liberalizacji wizowej. Szefowie rządów krajów V4 zgodzili się co do tego, że stabilna i demokratyczna Ukraina jest niezbędną dla bezpieczeństwa krajów Wyszehradu i całego regionu.
Za dotychczasowe wsparcie udzielone Ukrainie, zarówno wobec rosyjskiej agresji zbrojnej na Donbasie jak i w procesie reform podziękował polskiej premier i pozostałym szefom rządów Wołodymyr Hrojsman, podkreślając, że Ukraina jest zdecydowana kontynuować proeuropejski kurs. Został on zresztą wskazany przez samych Ukraińców, którzy powiedzieli zdecydowane „nie” innym koncepcjom geopolitycznym podczas protestów na kijowskim Majdanie na przełomie 2013 i 2014 roku i którzy do dziś płacą, często najwyższą cenę za prawo do życia w niezależnym i unitarnym państwie. Hrojsman przypomniał również słowa śp. Lecha Kaczyńskiego wygłoszone w Tbilisi w 2008 roku wskazując, jak trafne okazały się one wobec Ukrainy w związku z agresją, obiektem której stały się Krym i Donbas.
„Europa Karpat Plus” na Forum Ekonomicznym w Krynicy
Stałym i niezwykle cennym elementem Forum Ekonomicznego w Krynicy jest od dłuższego czasu konferencja poświęcona idei tzw. Europy Karpat – integracji i współpracy krajów, które są położone w obszarze tego łańcucha górskiego. Co interesujące, ale i dalekowzroczne, w tym roku jedną z dyskusji zorganizowano pod hasłem współpracy w obszarze ABC – tj. państw położonych pomiędzy Morzami: Adriatyckim, Bałtyckim i Czarnym. Taka formuła pozwala na rozszerzenie kręgu współpracy o państwa nadbałtyckie, skandynawskie czy bałkańskie.
Idea współpracy w ramach obszaru ABC jest jedną z istotniejszych w programie prezydenta RP Andrzeja Dudy, o czym mówił sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Krzysztof Szczerski. W ocenie ministra, do tej pory wymiar południowy polskiej polityki zagranicznej w porównaniu z zachodnim czy wschodnim był traktowany zbyt pobieżnie, dlatego też wraz z początkiem nowej prezydentury podjęto działania na rzecz zmiany tego stanu rzeczy. Temu służyły m.in. spotkania w Bukareszcie w listopadzie 2015 roku (tzw. szczyt wschodniej flanki NATO) jak również ostatnie spotkanie szefów państw Europy Środkowej w Dubrovniku. Na plan pierwszy wysuwają się kwestie współpracy w sektorze bezpieczeństwa oraz wymiar rozwojowy: budowa osi północ-południe w celu „złamania” dotychczas funkcjonującego monopolu połączeń wschód-zachód.
Aby Karpaty zaczęły faktycznie łączyć, a nie dzielić – jak de facto miało to miejsce do tej pory patrząc z perspektywy historycznej – konieczne są inwestycje, w pierwszej kolejności w infrastrukturę. Stąd też niezwykle ważnymi są projekty zakładające budowę i/lub rozbudowę już istniejących połączeń transportowych oraz szlaków przesyłu surowców z północy na południe Europy. Z polskiego punktu widzenia kluczowe znaczenie ma budowa drogi „Via Carpatia” (odcinek polski pod nazwą S19), którą ma łączyć ze sobą wybrzeża Morza Bałtyckiego i Śródziemnego, z możliwymi dodatkowymi odgałęzienia w kierunku Ukrainy czy Chorwacji. O ile „Via Carpatia” w znacznej części – w tym zwłaszcza na najtrudniejszym z punktu widzenia konstrukcyjnego odcinku karpackim, przebiegającym przez Województwo Podkarpackie (w tym m.in. przez powiat brzozowski) – jest nadal na etapie projektu, to ostatnie tygodnie i miesiące przyniosły już pewne sukcesy. Otwarcie ostatniego odcinka autostrady A4 pomiędzy Rzeszowem a Jarosławiem oraz uruchomienie połączenia kolejowego pomiędzy Przemyślem a Medyką na granicy polsko-ukraińskiej to znaczące ułatwienia dla osób podróżujących pomiędzy Polską a Ukrainą. Z kolei z dużym zainteresowaniem spotkało się uruchomienie weekendowego połączenia kolejowego pomiędzy Rzeszowem a Słowacją. Są to sygnały wskazujące na to, że działania w tym obszarze mają sens nie tylko z punktu widzenia strategicznych interesów zainteresowanych państwa ale i spotykają się z pozytywnym odbiorem społecznym.
Niewątpliwie – o czym zresztą nie raz była mowa w Krynicy – kraje wchodzące w obszar tzw. ABC (określanego często, choć nie do końca precyzyjnie mianem Międzymorza) łączy nie tylko położenie geograficzne, ale również wspólna historia, tożsamość, podobne widzenie świata i system wartości. Jednak dla sukcesu projektów integracyjnych niezwykle ważnym jest, by wyszły one poza obszar idei i zyskały wymiar czysto praktyczny, na którym będą mogły skorzystać społeczeństwa krajów w nich uczestniczących, jako że bez rzeczywistego wymiaru pozostają one jedynie ciekawą, choć nadal abstrakcyjną ideą. Wydaje się jednak, że realizowane i/lub planowane projekty mają szasnę nadać idei ABC praktyczny wymiar.
Dariusz Materniak
