piątek, 8 listopad, 2024
pluken
Home / Analityka / Sojusz Polska-Ukraina-Wielka Brytania: marzenie czy efektywna rzeczywistość?
pusf_grafika

Sojusz Polska-Ukraina-Wielka Brytania: marzenie czy efektywna rzeczywistość?

Share Button

Poniższy tekst jest rezultatem prac i dyskusji podczas VII Polsko-Ukraińskiego Forum Strategicznego, które odbyło się 16 listopada 2022 roku we Lwowie.

Wielka Brytania, choć pozostaje od kilku lat poza strukturami Unii Europejskiej, nadal – ze względu na znaczenie polityczne i potencjał wojskowy – jest nadal bardzo ważnym członkiem NATO, jednym z jego najistotniejszych filarów europejskich. Brytyjskie wsparcie wojskowe dla Ukrainy przed początkiem aktualnej fazy konfliktu zbrojnego z Rosją jak i w jego trakcie jest niezwykle istotne: to dostawy broni przeciwlotniczej i przeciwpancernej, pojazdów opancerzonych, a od początku 2023 roku, zgodnie z ustaleniami ósmego spotkania w Ramstein – także czołgów Challenger 2. Wielka Brytania realizuje także (w tym na własnym terytorium) misję szkoleniową dla żołnierzy Sił Zbrojnych Ukrainy, kontynuując swoje zaangażowanie w tym zakresie, zapoczątkowane w 2015 roku. Wspiera także stronę ukraińską informacjami wywiadu i rozpoznania (stałą jest aktywność brytyjskich samolotów zwiadowczych zarówno nad Polską i innymi krajami wschodniej flanki NATO jak i nad Morzem Czarnym).

Równolegle, Londyn, poprzez swoją obecność wojskową w krajach tzw. wschodniej flanki NATO przyczynia się do zwiększania potencjału odstraszania Federacji Rosyjskiej, co ma istotne znaczenie także dla Polski. Praktycznym wymiarem tego wsparcia była obecność brytyjskich jednostek inżynieryjnych w czasie kulminacyjnej fazy kryzysu na granicy polsko-białoruskiej jesienią 2021 roku; istotnym pozostaje także udział brytyjskiej armii w grupach bojowych rozmieszczonych przez NATO w Polsce i krajach bałtyckich, jak również w ramach sił zabezpieczających terytorium Polski i NATO w trakcie rosyjskiej agresji przeciwko Ukrainie (w tym m.in. poprzez obecność brytyjskich systemów przeciwlotniczych CAMM w pobliżu granicy polsko-ukraińskiej).

Wojna rosyjska-ukraińska, a zwłaszcza jej aktualna faza, są wyzwaniem przede wszystkim dla Ukrainy, ale także dla NATO jako całego sojuszu. Od tego, czy Kijów będzie w stanie obronić swój niezależny byt państwowy, zależy w sposób krytyczny bezpieczeństwo Polski i innych krajów regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Kwestia ta pozostaje istotną również dla Wielkiej Brytanii, dążącej do zachowania obecnej równowagi sił: sukces Rosji w bieżącym konflikcie byłby niepożądanym z punktu widzenia strategicznych interesów Londynu. To sprawia, że naturalną konsekwencją takiego stanu rzeczy jest rozbudowa współpracy polityczno-wojskowej pomiędzy Polską, Ukrainą i Wielką Brytanią. Według deklaracji politycznych może ona przyjąć kształt sojuszu trzech wspomnianych państw, w ramach którego kluczowe znaczenie miałyby kwestie dotyczące sfery bezpieczeństwa i współpracy wojskowej. Sojusz ów niekoniecznie musi mieć wymiar formalny, nie musi też (i prawdopodobnie nie będzie) zawierał klauzuli pomocy wojskowej na wypadek agresji (taką rolę w przypadku Polski i Wielkiej Brytanii pełni artykuł 5 Traktatu Waszyngtońskiego; do członkostwa w Sojuszu pretenduje także Ukraina). Mimo tego, pomoc ta jest udzielana Ukrainie – w formie wskazanych wyżej dostaw sprzętu wojskowego, informacji wywiadowczych, szkoleń i innych działań wspierających Kijów.

Kluczowe znaczenie dla rozwoju dalszej współpracy pomiędzy Polską, Ukrainą i Wielką Brytanią ma utrzymanie bieżącej komunikacji i kontaktów pomiędzy przedstawicielami sektorów związanych z bezpieczeństwem i to na każdym szczeblu: od strategicznego (prezydenci, premierzy, przedstawiciele rządów) poprzez wojskowy (przedstawiciele sił zbrojnych, służb specjalnych i odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne) aż do sektora naukowo-badawczego czy eksperckiego.

Istotną kwestią jest również poszukiwanie możliwości i realizowanie współpracy w sektorze przemysłowo-wojskowym. Potencjalne możliwości takiej współpracy istnieją jeśli chodzi o co najmniej kilka obszarów: systemy obrony przeciwlotniczej (bardzo krótkiego, krótkiego i średniego zasięgu), systemy przeciwpancerne, pojazdy opancerzone, systemu rozpoznawcze. Szczególnie szerokie pole do współpracy istnieje jeśli chodzi o siły morskie: pozostają one tradycyjnie szczególnie istotnymi dla Wielkiej Brytanii jako państwa morskiego. Aktywność Londynu na rzecz wsparcia morskiego komponentu Sił Zbrojnych Ukrainy była widoczna jeszcze przed 2022 rokiem, m.in. w ramach działań mających na celu dostawy okrętów (trałowców i kutrów rakietowych) dla Sił Morskich Ukrainy. Kontynuacji tego zaangażowania należy oczekiwać w trakcie, a także po zakończeniu obecnego etapu konfliktu. Z kolei zaangażowanie brytyjskich firm w modernizację Marynarki Wojennej RP (m.in. w ramach programu „Miecznik”) tworzy teoretyczne i potencjalne możliwości jeśli chodzi o rozwój i współpracę również ze stroną ukraińską, która ma szansę zyskać wymiar dwu- i trójstronny.

Z punktu widzenia Polski i Wielkiej Brytanii oraz samej Ukrainy bardzo ważne jest także uzyskanie, analiza i opracowanie, a następnie wdrożenie w ramach własnych sektorów obrony i sił zbrojnych wniosków z działań zbrojnych realizowanych na Ukrainie. Dotyczy to zarówno kwestii związanych z samym prowadzeniem działań zbrojnych (na poziomie taktycznym, operacyjnym i strategicznym), ale także doświadczeń związanych z wykorzystaniem poszczególnych systemów uzbrojenia w czasie trwającego konfliktu. To także szansa na wprowadzenie odpowiednich usprawnień jeśli chodzi o funkcjonowanie i własności poszczególnych typów broni i wyposażenia, a tym samym zwiększenie poziomu gotowości sił zbrojnych, co wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa państwa na wypadek zagrożenia.

 

Share Button

Czytaj również

Fot. EWL

Badanie EWL: większość uchodźców z Ukrainy spędzi Wielkanoc w Polsce

Niemal 3/4 przebywających w Polsce uchodźców z Ukrainy planuje pozostać w okresie świąt Wielkanocy w …