Portal polsko-ukraiński Portal Polsko-Ukraiński jest portalem internetowym o charakterze analityczno-informacyjnym
Related Articles
Blisko sto lat temu padły słynne słowa marszałka Józefa Piłsudskiego, który podczas spotkania z liderem Ukraińskiej Republiki Ludowej, Semenem Petlurą, stwierdził, iż nie może być wolnej Polski bez wolnej Ukrainy. Na początku XXI wieku Polska i Ukraina ponownie stoją u progu wielkich wyzwań w sferze bezpieczeństwa. Ponownie niezwykle dużo zależy od podejmowania wspólnych, dalekowzrocznych działań w tym obszarze, w każdym z jego wymiarów: polityczno-wojskowym, gospodarczym, informacyjnym, energetycznym i innych.
Wydaje się, że w obu krajach zbyt mało uwagi poświęca się długofalowemu myśleniu o współpracy polsko-ukraińskiej. Opinia publiczna „przypomina” sobie o jednym z najbliższych (nie tylko geograficznie przecież, ale także mentalnie i kulturowo) sąsiadów głównie przy okazji dramatycznych wydarzeń lub w związku z różnymi rocznicami wspólnej, nierzadko trudnej i tragicznej historii. Nawet wówczas dyskusja skupia się jedynie wokół niewielkiego wycinka relacji, zupełnie pomijając szerszy kontekst stosunków polsko-ukraińskich. Z kolei refleksja dotycząca płaszczyzny strategicznej pozostaje praktycznie nieobecna.
Wobec powyższego, w gronie kilku organizacji oraz grupy ekspertów z Polski i Ukrainy narodził się pomysł zmiany tego stanu rzeczy. Podjęliśmy się periodycznego opracowywania rekomendacji dla rządów obu państw, dotyczących aktualnych problemów wzajemnych relacji, a także organizacji regularnych spotkań poświęconych analogicznej tematyce pod nazwą „Polsko-Ukraińskiego Forum Strategicznego” dotyczących poszczególnych sektorów stosunków Polski i Ukrainy, wierząc, że działania te pomogą w rozwijaniu współpracy na linii Kijów-Warszawa. Pierwsze „Rekomendacje” pojawiły się na przełomie stycznia i lutego 2016 roku w formie publikacji wydanej przez Fundację Centrum Badań Polska-Ukraina w języku polskim, ukraińskim i angielskim. Z kolei pierwsze spotkanie i dyskusja na aktualne tematy, związane głównie ze zjawiskiem wojny informacyjnej, odbyło się na przełomie marca i kwietnia 2016 roku we Lwowie, w siedzibie lokalnej filii Narodowego Instytutu Badań Strategicznych.
Kontynuacją i połączeniem obu wspomnianych inicjatyw było spotkanie w formie debaty ekspertów, które odbyło się 20 lipca 2016 roku we Lwowie, zorganizowane przez Fundację Centrum Badań Polska-Ukraina i organizację Ukraińskie Projekty Medialne dzięki wsparciu Międzynarodowej Fundacji Odrodzenie. Wzięło w nim udział kilkunastu ekspertów reprezentujących stronę ukraińską (w tym: Ministerstwo Obrony Ukrainy, Narodowy Instytut Badań Strategicznych we Lwowie i Użhorodzie, Centrum Inicjatyw Społecznych, Centrum Badań Armii, Konwersji i Rozbrojenia, portal „Defence Express”, Narodową Akademię Administracji Publicznej przy Prezydencie Ukrainy oraz Centrum Badań Problemów Bezpieczeństwa Regionalnego i Międzynarodowego we Lwowie) oraz stronę polską (Fundację im. Kazimierza Pułaskiego, portale Defence24.pl i Biznesalert.pl, Fundację Otwarty Dialog oraz Portal Polsko-Ukraiński polukr.net).
Podczas obrad konferencji omówiono aktualne kwestie związane z sytuacją geopolityczną Polski i Ukrainy, przede wszystkim w kontekście trwającej przez cały czas rosyjskiej agresji na Donbasie, jak również możliwości rozwoju współpracy pomiędzy oboma krajami, zwłaszcza wobec nowych wyzwań (takich jak walka w sferze informacyjnej) jak i możliwości skorzystania przez stronę ukraińską z polskich doświadczeń w sferze reform wewnętrznych, realizowanych po 1989 roku. Istnieją także szerokie możliwości współpracy przy realizacji strategicznych projektów gospodarczych w sferze energetyki – zwłaszcza budowy nowych odcinków sieci przesyłowych, które będą sprzyjać dywersyfikacji dostaw oraz uniezależnieniu się Warszawy i Kijowa od dostaw z Rosji. Mowa była także o współpracy pomiędzy siłami zbrojnymi obu krajów, wymianie doświadczeń (m.in. w ramach misji pokojowych jak i podczas wspólnych ćwiczeń i manewrów, a także w ramach wielonarodowych formacji wojskowych takich jak Brygada Litewsko-Polsko-Ukraińska LITPOLUKRBRIG), jak również o stanie i możliwości współpracy pomiędzy sektorami przemysłu zbrojeniowego Polski i Ukrainy, gdzie nadal znaczna część potencjału pozostaje niewykorzystana.
Co charakterystycznie i niezwykle istotne – bez większego trudu można było zaobserwować zbieżność spostrzeżeń uczestników z Polski i Ukrainy na większość omawianych problemów. Choć podejście do niektórych kwestii ma swoje specyficzne cechy z polskiego czy ukraińskiego punktu widzenia, to różnice te nie przesłaniają zasadniczego postrzegania danej sytuacji. Wynika to z podobnie definiowanych interesów, podobnego sposobu percepcji wyzwań i aktualnych zagrożeń, co zresztą nie może dziwić, wobec zbliżonych uwarunkowań, w jakich funkcjonują oba kraje. Jest to dobry prognostyk na przyszłość – pokazuje bowiem, że potrzeba współpracy pomiędzy Polską a Ukrainą jest dostrzegana po obu stronach granicy, niezależnie od trwających równolegle dyskusji na tematy związane z tragiczną historią relacji obu narodów. Niezmiernie ważnym jest, by dyskusje, a nawet spory wokół przeszłości nie przesłaniały obu krajom perspektyw na przyszłość. Idee współpracy zarówno bilateralnej jak i w szerszym wymiarze: w formule przestrzeni bałtycko-czarnomorskiej czy współpracy wokół idei tzw. Europy Karpat mają bowiem wielu zwolenników i przy założeniu nadania im wymiaru konkretnych projektów (w tym zwłaszcza infrastrukturalnych) mogą przynieść wymierne rezultaty.
Planowana jest organizacja kolejnych podobnych spotkań w formule Polsko-Ukraińskiego Forum Strategicznego, które będą poświęcone także innym obszarom relacji polsko-ukraińskich: przede wszystkim energetyce i kwestiom polityki historycznej oraz związanymi z tym tematem kontrowersjami.
Dariusz Materniak
Fot. Andrij Polikowskij
